Analiza rynku pomp ciepła rok 2023. Wzrosty, trendy i perspektywy w świetle najnowszych statystyk i opinii ekspertów
W 2011 roku Polska, podobnie jak wiele innych krajów europejskich, stawiała pierwsze kroki w kierunku zielonej transformacji i starała się dostosować do standardów i wymagań związanych z redukcją emisji CO2 oraz zwiększeniem efektywności energetycznej. Rok 2011 nie był może przełomowym momentem specyficznie dla pomp ciepła, ale stanowił część ważnej dekady, w której Polska zaczęła zmieniać swoje podejście do energetyki i technologii grzewczych.
- Rozwój technologii i dostępność produktów
Na początku dekady producenci i dystrybutorzy zaczęli wprowadzać na polski rynek coraz bardziej zaawansowane technologie pomp ciepła. Z każdym rokiem oferowano lepsze, bardziej wydajne modele, które stawały się również bardziej przystępne cenowo dla przeciętnego konsumenta. - Edukacja i świadomość konsumentów
Z biegiem czasu coraz więcej Polaków zaczęło rozumieć korzyści płynące z instalacji pomp ciepła, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i ekologicznym. Również różnego rodzaju targi, seminaria i szkolenia przyczyniły się do popularyzacji tej technologii. - Wsparcie rządowe i inicjatywy lokalne
Chociaż wieloskalowe programy wsparcia, takie jak „Czyste Powietrze”, zostały wprowadzone później, już w 2011 roku lokalne samorządy i organizacje zaczęły promować bardziej ekologiczne źródła energii. Dofinansowania, dotacje oraz ulgi podatkowe stały się bodźcem dla wielu gospodarstw domowych do inwestowania w nowoczesne technologie grzewcze. - Naciski związane z jakością powietrza
Problem smogu i zanieczyszczenia powietrza stał się coraz bardziej palący w wielu polskich miastach, co dodatkowo motywowało zarówno władze, jak i indywidualnych konsumentów do poszukiwania bardziej ekologicznych rozwiązań w zakresie ogrzewania.
Przykład z innych krajów
Sukcesy pomp ciepła w innych krajach europejskich, takich jak Niemcy czy Szwecja, dały Polsce model do naśladowania. Doświadczenia tych krajów pokazały, że pompy ciepła mogą być efektywną i ekologiczną alternatywą dla tradycyjnych źródeł ogrzewania.
Rynek pomp ciepła w Polsce 2011-2021 - dekada transformacji
Dziesięć lat to czas, w którym rynek pomp ciepła w Polsce przeszedł niebywałą metamorfozę, stając się jednym z najważniejszych segmentów w branży grzewczej.
W 2011 roku, pompy ciepła w Polsce były traktowane raczej jako nowość niż standard. Rynek ten był jeszcze w powijakach, a większość Polaków polegała na tradycyjnych źródłach ogrzewania, takich jak węgiel czy gaz. Jednak globalne tendencje związane z ochroną środowiska i zmianami klimatu, a także lokalne dążenia do poprawy jakości powietrza w miastach, zaczęły wpływać na decyzje konsumentów i producentów.
Kilka kluczowych inicjatyw i programów rządowych, takich jak „Czyste Powietrze”, zostało wprowadzonych w ciągu tej dekady w celu zachęcenia do korzystania z bardziej ekologicznych źródeł energii. Te programy często oferowały dotacje i ulgi podatkowe dla gospodarstw domowych decydujących się na zakup i instalację pomp ciepła. Wprowadzenie takich inicjatyw doprowadziło do większej edukacji społeczeństwa na temat zalet pomp ciepła, zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym.
W miarę upływu lat, rosnące ceny gazu i węgla skłoniły wielu Polaków do poszukiwania alternatywnych źródeł ogrzewania. Pompy ciepła stały się atrakcyjną opcją nie tylko ze względu na korzyści ekologiczne, ale także dlatego, że oferują one efektywność energetyczną i niższe rachunki za ogrzewanie w dłuższej perspektywie.
Do 2021 roku rynek pomp ciepła w Polsce osiągnął dojrzałość. Liczne dane statystyczne, w tym te od Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), pokazywały, że rok do roku sprzedaż pomp ciepła znacząco wzrastała, a ich udział w rynku systemów grzewczych stale się zwiększał. Faktem jest, że w ciągu tej dekady Polska zanotowała ponad 100-krotny wzrost w sprzedaży pomp ciepła typu powietrze/woda.
Jednak to nie tylko liczby mówią o sukcesie tej technologii w Polsce. Świadomość ekologiczna społeczeństwa znacząco wzrosła, a pompy ciepła stały się synonimem nowoczesnego, ekologicznego i efektywnego źródła ciepła w polskich domach.
Rok 2022 - rokiem pompy ciepła
Nie ulega wątpliwości, że 2022 rok zapisze się jako punkt zwrotny dla rynku pomp ciepła w Polsce. Dane Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) rysują obraz kraju, w którym tradycyjne systemy grzewcze są stopniowo zastępowane przez ekologiczne i wydajne pompy ciepła.
Z ogromnym 120% wzrostem na całym rynku pomp ciepła i jeszcze bardziej imponującym wzrostem o 130% w zakresie ogrzewania budynków, Polska wskazała wyraźnie kierunek, w którym zmierza jej rynek grzewczy. W samym 2022 roku, niemal co trzecie urządzenie sprzedane do ogrzewania budynków było pompą ciepła, co jest dowodem na ich rosnącą popularność.
Prawdziwie oszałamiający jest jednak wzrost sprzedaży pomp ciepła typu powietrze-woda – aż o 137% w porównaniu z 2021 rokiem. Jeśli spojrzymy wstecz na ostatnie dziesięć lat, rynek ten wzrósł ponad 100-krotnie. W 2022 roku sprzedano łącznie 188,2 tysiąca takich urządzeń, potwierdzając ich dominującą pozycję na rynku. Pompy gruntowe również zyskały na popularności, choć w mniejszym stopniu, z 28% wzrostem i łącznym wynikiem sprzedaży na poziomie 7,2 tysiąca sztuk.
Zmieniające się globalne krajobrazy polityczne, takie jak napaść Rosji na Ukrainę, miały wpływ na decyzje polityczne i gospodarcze w całej Europie. Wspomniane wydarzenie przyspieszyło europejskie dążenie do odejścia od gazu ziemnego jako głównego źródła energii, co dodatkowo napędziło polski rynek pomp ciepła.
Dodatkowo, w grudniu 2022 r. w programie „Czyste Powietrze” aż 63% wniosków dotyczyło wymiany źródeł ciepła na pompy ciepła, co świadczy o rosnącej świadomości ekologicznej społeczeństwa i potrzebie zmniejszenia emisji zanieczyszczeń.
źródło: PORT PC
Patrząc w przyszłość, PORT PC przewiduje, że tendencja wzrostowa będzie kontynuowana w 2023 roku. Oczekuje się, że sprzedaż pomp ciepła typu powietrze-woda wzrośnie o kolejne 40-50%, a pomp gruntowych o 30-40%.
Rządowe programy dofinansowania – masowe programy wsparcia do pomp ciepła
Podczas IX Kongresu Port PC w Krakowie dnia 21 czerwca 2023 r., Paweł Mirowski, Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przedstawił szereg programów rządowych, mających na celu wsparcie implementacji pomp ciepła w Polsce w prezentacji pt.: “Różnorodność form wsparcia dla pomp ciepła w programach NFOŚiGW”
Program „Czyste powietrze” koncentruje się na wymianie starych, nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe (popularnie zwanych „kopciuchami”) na nowoczesne pompy ciepła. Program ten skierowany jest do właścicieli jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Głównym celem jest wymiana przestarzałych systemów grzewczych oraz przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych budynku. Liczba złożonych wniosków w 2023 roku – 86 355.
Program „Mój prąd” oferuje dofinansowanie do zakupu pomp ciepła dla osób, które już korzystają z paneli fotowoltaicznych. Szczególnie skierowany jest do tych, którzy rozliczają się z produkcji energii w systemach net-billing czy net-metering i którzy spełniają konkretne kryteria wsparcia. Liczba złożonych wniosków w trwającym naborze – 24 351.
Z kolei program „Moje ciepło” jest dedykowany dla tych, którzy budują nowe domy jednorodzinne. Obejmuje wsparcie finansowe dla zakupu i montażu różnych typów pomp ciepła – gruntowych oraz powietrznych. Liczba złożonych wniosków: 17 278.
Dzięki takim programom, rząd stawia na ekologiczne i nowoczesne źródła ciepła, które nie tylko poprawiają komfort mieszkania, ale również przyczyniają się do ochrony środowiska.
Źródło danych: https://portpc.pl/pdf/11Kongres/1.1_Pawel_Mirowski.pdf
Początek roku 2023 - pod znakiem dalszego dynamicznego rozwoju
W ciągu ostatnich lat rynek technologii związanych z ekologicznym ogrzewaniem w Polsce przechodzi przez istotne transformacje. Pompy ciepła, niegdyś traktowane jako alternatywa dla tradycyjnych źródeł ogrzewania, zyskują na popularności w imponującym tempie. Dane Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) z pierwszego kwartału 2023 roku potwierdzają tę tendencję, rzucając nowe światło na dynamikę rynku.
Pompy ciepła typu powietrze-woda odnotowały wzrost sprzedaży o 64% w stosunku do tego samego okresu w 2022 roku. Co więcej, gruntowe pompy ciepła typu solanka-woda przebiły oczekiwania analityków, z wzrostem sprzedaży sięgającym 69%. Te liczby pokazują głębokie zmiany w zachowaniach konsumenckich i świadczą o skłonności do poszukiwania bardziej ekologicznych i efektywnych źródeł ciepła.
Należy jednak zwrócić uwagę na podział wewnątrz kategorii pomp ciepła typu powietrze-woda. Z jednej strony, pompy ciepła typu split zwiększyły sprzedaż o 73%. To świadczy o preferencjach klientów dla bardziej elastycznych systemów, które można łatwo dostosować do specyficznych wymogów budynków. Pompy typu monoblok, z kolei, również odnotowały wzrost, choć mniejszy, wynoszący 41%. Wskazuje to na stałe miejsce tych urządzeń na rynku, ale także na potrzebę dalszych innowacji, by przyciągnąć większą część klienteli.
Jednakże nie wszystkie pompy ciepła korzystają z tej pozytywnej fali. Pompy ciepła typu powietrze-woda do przygotowania c.w.u. odnotowały spadek sprzedaży o 55%. Może to wynikać z konkurencyjnych technologii na rynku lub zmieniających się potrzeb konsumentów w zakresie przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Ogólna liczba sprzedanych pomp ciepła w Polsce w pierwszym kwartale 2023 roku wyniosła pomiędzy 43 a 47 tysiąca sztuk. Jest to imponująca liczba, zwłaszcza jeśli uwzględni się, że pompy ciepła były jedyną grupą urządzeń grzewczych notującą wzrost w tym okresie.
Dynamika rozwoju polskiego rynku pomp ciepła w 2023 roku ukazuje obraz sektora w transformacji. Konsument polski coraz świadomiej wybiera technologie ekologiczne, skuteczne i innowacyjne. Wskaźniki sprzedaży pomp ciepła są jednym z najjaśniejszych dowodów na to, że ekologia i efektywność są kluczowymi czynnikami kształtującymi przyszłość rynku grzewczego w Polsce.
Wyhamowanie w branży pomp ciepła w II kwartale 2023
Optymistyczne prognozy sprzedaży pomp ciepła na rok 2023, oparte na wcześniejszych danych z Port PC, znalazły się pod znakiem zapytania. Zeszłoroczny rok przyniósł rekordowy wzrost na rynku pomp ciepła, szczególnie w segmencie powietrze-woda, gdzie wzrost miał wynieść 20-30%, natomiast w odniesieniu do pomp gruntowych, prognozy wskazywały na wzrost na poziomie 40-50%. Jednakże dane z drugiego kwartału 2023 roku zmieniają krajobraz branży.
Magazyny dystrybutorów zapełniły się produktami, a rynek zarejestrował spadek w tempie sprzedaży. Ta sytuacja jest ściśle powiązana z ogólną sytuacją gospodarczą w Polsce. Spowolnienie inwestycji w sektorze budowlanym, napędzane rekordową inflacją, stanowi ważny czynnik wpływający na obecną sytuację rynkową. Inflacja nie tylko wpływa na wzrost cen materiałów i robocizny, ale również na wysokie koszty kredytowania i uszczuplenie domowych budżetów, co z kolei wpływa na decyzje inwestycyjne.
Raport zespołu analitycznego Remirent, dotyczący wpływu inflacji na nawyki remontowo-budowlane Polaków, przynosi dodatkowe argumenty potwierdzające ten trend. Według tego raportu, aż 42,5% respondentów podjęło decyzję o odłożeniu lub zawieszeniu prac remontowych i budowlanych. W niektórych regionach, takich jak Pomorze czy Wielkopolska, odsetek ten przekraczał nawet 50% [żródło].
W obliczu tych danych, inwestorzy zastanawiają się nad opłacalnością instalacji pomp ciepła. Wysokie ceny energii elektrycznej, w porównaniu z cenami gazu ziemnego, sprawiają, że wielu konsumentów rezygnuje z montażu czy wymiany urządzeń na pompy ciepła. Choć technologia ta jest efektywna i przyjazna dla środowiska, jej opłacalność jest obecnie kwestionowana w kontekście obecnej sytuacji rynkowej.
W tym miejscu, warto zwrócić uwagę na słowa eksperta z branży – Pana Michała Mielczarskiego, reprezentującego firmę Artdom Serwis:
Ilość montowanych przez ArtDOM pomp ciepła rośnie systematycznie z roku na rok. W roku ubiegłym, w którym na rynku paliw stałych była bardzo niestabilna sytuacja sprzedaż pomp ciepła urosła u nas w firmie aż o 50% względem roku 2021. Z racji iż staramy zachować wysoką jakość wykonywanych instalacji do ogromnej dynamiki ogólnego wzrostu sprzedaży Pomp Ciepła na rynku, który wyniósł ponad 180% podchodziliśmy na chłodno, z rozsądkiem zwiększając możliwości przerobowe firmy co zapewnia nam stopniowy i stabilny wzrost, który odnotujemy również w tym roku.
Mimo ogólnego spowolnienia, niektóre podmioty na rynku wciąż notują pozytywne wyniki. Wielu ekspertów branży wskazuje, że dla sektora kluczowe będzie kontynuowanie i ewentualne rozszerzenie programów wsparcia oraz dalsza edukacja społeczeństwa na temat korzyści płynących z technologii pomp ciepła. Konieczna będzie też adaptacja branży do nowych realiów rynkowych i wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, które pomogą przyciągnąć nowych klientów i przekonać tych, którzy obecnie wahają się przed podjęciem decyzji o inwestycji.
Prognozy na kolejne miesiące i rok 2024
Podsumowując dane PORT PC – źródło, prognozy na kolejne miesiące i rok 2024 w kontekście rynku pomp ciepła w Polsce napawają ostrożnym optymizmem. Chociaż tendencje obserwowane w pierwszej połowie 2023 roku wskazują na spadki w niektórych segmentach rynku w porównaniu z 2022 rokiem, istnieją solidne podstawy do przewidywania ożywienia w kolejnych miesiącach. Oczekiwany plan Komisji Europejskiej na rzecz powszechnego zastosowania pomp ciepła może stać się istotnym bodźcem do rozwoju sektora, ale jego pełne skutki uzależnione będą od szeregu zewnętrznych czynników – sytuacji geopolitycznej, polityki energetycznej Polski oraz stabilności cen energii i gazu. Wszystko to podkreśla, jak bardzo rynek pomp ciepła jest wrażliwy na globalne i krajowe zmienne, zarówno w aspekcie politycznym, ekonomicznym, jak i ekologicznym. W tak dynamicznym środowisku decydenci rynkowi oraz inwestorzy muszą śledzić bieżące wydarzenia i dostosowywać swoje strategie w odpowiedzi na te wyzwania.
Pełne dane z I półrocza 2023 r. będą dostępne za kilka tygodni, a obecne analizy sugerują istotne różnice w trendach sprzedażowych różnych typów pomp. Dla przemyśleń warto wziąć pod uwagę opinię eksperta z branży, Pana Michała Mielczarskiego, lidera w sprzedaży Pomp Ciepła Panasonic w Polsce: „Jesteśmy jednym z liderów sprzedaży Pomp Ciepła Panasonic w Polsce. Utrzymujemy się w pierwszej piątce największych firm instalacyjnych urządzeń Panasonic na polskim rynku. Co roku montujemy około 400 urządzeń Panasonic, w swojej ofercie mamy również inne marki takie jak AUX, Sevra, Rotenso, Daikin czy Mitsubishi – urządzenia tych marek to kolejne około 200 sztuk zamontowanych PC rocznie. Łącznie więc spod szyldu ArtDOM do naszych klientów trafia około 600szt. ekologicznych i ekonomicznych urządzeń grzewczych. W tym roku mieliśmy również przyjemność gościć delegację Panasonic z Japonii, która odwiedziła nas celem podziękowania za owocną współpracę pomiędzy naszymi firmami.”
Te uwagi wskazują na znaczenie długoterminowych relacji i stabilności na rynku, co jest kluczem do zrozumienia kierunku, w którym zmierza rynek pomp ciepła. Pozwalają również z optymizmem patrzeć na kolejne miesiące, podkreślając, jak ważne jest dostrzeżenie czynników zewnętrznych wpływających na sektor. Nie tylko lokalne tendencje, ale też sytuacja geopolityczna, polityka energetyczna czy globalne trendy w cenie paliw mają ogromne znaczenie dla przyszłości tej branży. To podkreśla konieczność szerokiego spojrzenia na analizy rynku, uwzględniającego zarówno techniczne innowacje, jak i szersze konteksty społeczno-ekonomiczne. W tak złożonym środowisku zdolność do adaptacji i przewidywania zmian staje się kluczem do sukcesu dla inwestorów i przedsiębiorstw działających w sektorze pomp ciepła.